گودزیلا و ماترا در آسمان!، شکار شگفت انگیز تازه جیمز وب، عکس - کالارنا

اخترشناسان به یاری عدسی گرانشی ماده تاریک پیروز به کشف دو ستاره بزرگ و درخشان شده اند که نور آن ها حدود 10.4 میلیارد سال در راه بوده است تا به زمین برسد. این ستاره ها در دسته ستارگان کایجو قرار می گیرند: ستاره هایی بسیار نادر که در فاصله دوری از زمین قرار دارند و درخشندگی آن ها زیاد است.

این دو ستاره را Mothra و Godzilla نام گذاری نموده اند. جالب است بدانید گودزیلا به طور قابل توجهی درخشان تر از ماترا است و بعضی عقیده دارند آن را می توان به عنوان درخشان ترین ستاره شناخته شده در آسمان معرفی کرد.

ماترا که با نام علمی EMO J041608.8−240358 نیز شناخته می گردد، در رصد کهکشان های دوردست به وسیله تلسکوپ فضایی جیمز وب کشف شد. هرچند که تلسکوپ فضایی جیمز وب بسیار قدرتمند است، اما این ستاره چنان دور است که اگر پدیده عدسی گرانشی به یاری جیمز وب نمی آمد، کشف چنین ستاره ای امکان پذیر نبود.

پدیده عدسی گرانشی که با نام لنز گرانشی نیز شناخته می گردد، زمانی رخ می دهد که جرمی بزرگ در فضا مانند یک کهکشان یا خوشه کهکشانی، فضا-زمان اطراف را خمیده می نماید. هر نوری که از این فضا-زمان خمیده شده عبور کند، می تواند منحرف شده یا بزرگنمایی برای آن رخ دهد - دقیقاً همچون کاری با یک لنز یا عدسی انجام می دهیم و جسم پشت لنز را بزرگتر از آنچه هست می بینیم. این پدیده عجیب و جالب در قرن بیستم میلادی به وسیله آلبرت اینشتین شرح داده شد و به ما اجازه می دهد اجرام دورتر را با جزئیات بیشتر ببینیم - گویی به ما نزدیک تر هستند.

ستاره های ماترا و گودزیلا هردو در بخش هایی از فضا هستند که وجود خوشه کهکشان در فاصله میان ما و آن ها سبب شده تا پدیده عدسی گرانشی رخ دهد و ما بتوانیم این ستاره ها را مشاهده کنیم.

حالا دانشمندان حدس می زنند احتمالاً موترا یک ستاره دوتایی است؛ دو ستاره که به دور یکدیگر می چرخند. احتمالاً هر دو ستاره، ابرغول هستند و یکی از آن ها یک ستاره قرمز و دیگری آبی است. ستاره های آبی داغ تر هستند و سریع تر به سرانجام عمر خود نزدیک می شوند. دمای این ستاره چهارده هزار کلوین تخمین زده شده است.

از طرفی ستاره سرخ، سردتر و کم نورتر است - تخمین زده می گردد دمای حدودی آن پنج هزار کلوین است. برای مقایسه بهتر است بدانید دمای سطح خورشید پنجاه هزار کلوین است.

اما نکته اینجاست که خوشه کهکشانی در میانه راه نمی تواند به تنهایی عدسی گرانشی چنین قدرتمندی ایجاد کند. دانشمندان باور دارند حجم بزرگی از ماده تاریک در اطراف ستاره وجود دارد که به چنین بزرگنمایی یاری نموده است. محاسبات نشان داده است که حجم ماده تاریک موجود در ناحیه مذکور احتمالاً ده هزار تا 2.5 میلیون برابر جرم خورشید است.

البته بعضی باور دارند این یک کهکشان کوتوله است و خبری از ماده تاریک نیست. اما مطالعات برای کشف بیشتر آنچه منجر به پدیده عدسی گرانشی قوی و کشف دو ستاره مذکور شده است، ادامه دارد.

5858