ارزش معاملات بورس تهران از دو هزار میلیارد تومان فراتر رفت؛تقابل چهار الگو - کالارنا

به گزارش خبرنگاران افزایش چشمگیر ارزش معاملات و عبور دادوستدهای خرد از مرز 2 هزار میلیارد تومان تحت تاثیر تقابل نظرهای متفاوت و بعضا متضاد اهالی بورسی را شاید بتوان مهم ترین نکته معاملات دیروز دانست. در تحلیل افزایش ارزش معاملات روزانه حضور فعال چهار دسته از سرمایه گذاران با الگوهای رفتاری مختلف به چشم می آید. گروه اول سرمایه گذاران تازه واردی هستند که پس از رونق دوباره بورس به این بخش متمایل شده اند و شلوغی مجدد کارگزاری ها برای دریافت کد بورسی این حضور را تایید می نماید. گروه دوم افرادی هستند که با تکیه بر ارزش معاملات در نمادهای خاص اقدام به خرید می نمایند و در روزهای گذشته حضور پررنگ این سبک از سرمایه ها را در دادوستدهای روزانه شاهد بوده ایم. گروه سوم را نوسان گیرهای روزانه تشکیل می دهند که با توجه به نوسان روزانه زیاد قیمت سهام بستر مناسبی برای فعالیت این دسته فراهم شده است. گروه چهارم نیز سرمایه گذاران محتاطی هستند که بیش از بازدهی بر ریسک سهام متمرکز هستند و سهام آنها در روزهای اخیر نیز با رشد قیمتی روبرو بوده است.

بورس تهران روز گذشته را با نوسان زیاد پشت سر گذاشت. شاخص کل بورس اوراق بهادار در یک ساعت ابتدایی رشد بیش از 4200 واحدی را تجربه کرد اما تشدید فشار عرضه ها و فروش های هیجانی در پی برچیده شدن صف های خرید در نمادهای متعدد از صنایع مختلف به اصلاح این نماگر بورسی انجامید، به طوری که در نهایت رشد 1524 واحدی (معادل 48/ 0 درصدی) شاخص کل را شاهد بودیم. این اتفاق درحالی رخ می داد که ارزش معاملات خرد جهش چشمگیری داشت و به بیش از 2000 میلیارد تومان رسید. بازار سهام در روز گذشته رفتاری مشابه یک هفته کاری را در جهت کم نوسان قبلی تجربه کرد. شاخص کل در ادامه فرایند رو به رشد روز یکشنبه رشد 4226 واحدی را در یک ساعت نخست به ثبت رساند تا رشد این نماگر اصلی از ابتدای جهت صعودی 11 روزه به بیش از 20 هزار و 500 واحد (معادل 8/ 6 درصد) برسد. اما عرضه های حقوقی در کنار تقابل نظرات متفاوت و متضاد در میان اهالی بازار سرمایه منجر به تغییر جهت بازار و آغاز اصلاح قیمتی در فضای تالار شیشه ای شد. امری که با حضور سرمایه های جدید و دست به دست شدن سهام با توجه به افزایش فاصله میان قیمت های پایانی و آخرین قیمت معاملاتی و ترغیب معامله گران به حضور در سمت تقاضا، از فرایند کاهشی بازار در ساعات پایانی کاست و به برقراری یک تعادل نسبی انجامید. ثبت ارزش بالای معاملات خرد روزانه در بورس تهران در روز گذشته و عبور از محدوده 2 هزار میلیارد تومانی خبر از حضور پرقدرت نقدینگی در بازار سهام می دهد. سرمایه هایی که با انگیزه های متفاوت به سمت سهام متمایل شده اند. خالص تغییر مالکیت بین سهامداران حقیقی و حقوقی نیز حاکی از یک تعادل نسبی است. موضوعی که در روزهای صعودی و پرشتاب بازار سهام عمدتا برتری خرید سرمایه گذاران حقیقی در مقیاس معناداری را نشان می داد، دیروز خالص تغییر مالکیت 6/ 10 میلیارد تومانی سهام از سهامداران حقوقی به حقیقی را به ثبت رساند. در پایان معاملات روزانه از 321 نماد معاملاتی، 145 نماد قیمت پایانی مثبت را به ثبت رساندند و 174 نماد قیمت پایانی منفی داشتند. صف خرید در 40 نماد بورسی به ارزش 85 میلیارد تومان و صف فروش به ارزش 8/ 5 میلیارد تومان در 16 نماد بورسی در زمان به صدا در آمدن سوت پایان رالی معاملاتی روز دوشنبه نشان از کم شدن هیجان منفی و برچیده شدن جو فروش در کلیت بازار سهام داشت. اما آنچه بیش از هرچیز بیشتر به چشم می خورد، ثبت ارزش معاملات بالای بورسی است که حاصل فعالیت چهار گروه از سرمایه گذاران با الگوهای متفاوت در روز گذشته بود.

چهار الگوی سرمایه گذاری بورسی

در بازار سهام و پس از اصلاح شاخص کل از سقف تاریخی، بسیاری از سرمایه های حاضر در تالار شیشه ای تصمیم به نقد کردن سهام خود و خروج از این بازار دریافتد. این فرایند خروج سرمایه ها از بورس با شدت گیری اصلاح شاخص کل بورس و تعدیل معنادار قیمت سهام شرکت های صنایع و شرکت های کوچک تر، نمود بیشتری داشت. اما پس از رسیدن شاخص کل به محدوده 300 هزار واحدی و پدیدار شدن نشانه های حمایتی تحت شرایط سخت و بروز ریسک های پیرامونی، رفته رفته شاهد بازگشت تدریجی و کم رمق سرمایه ها به بورس بودیم. برای روشن تر شدن بحث می توان سرمایه های حاضر در بورس را در چهار دسته با چهار الگوی سرمایه گذاری تقسیم بندی کرد. گروه اول سرمایه گذاران تازه واردی هستند که بدون اطلاع زیاد از چند و چون سرمایه گذاری در چنین محیطی و صرفا با داغ شدن این حوزه اقدام به خرید سهام می نمایند. گروه دوم سرمایه گذارانی هستند که با انگیزه های نوسان گیری از فرایندهای روزانه در بازار نوسانی اقدام به خرید و فروش های پرشمار با کمترین میزان بازدهی یا تحمل زیان می نمایند. گروه سوم مربوط به افرادی ا ست که تحت تاثیر افزایش جریان معاملاتی در گروه ها و نمادهای خاص و با پشتوانه قدرت نقدینگی خرید و فروش های خود را تنظیم می نمایند و گروه چهارم شامل سرمایه گذارانی می گردد که با ریسک پذیری بسیار پایین سهم های کم ریسک تر را انتخاب و از هرگونه هیجانی دوری می نمایند. با توجه به فرایند بازار سهام در روزهای گذشته نظیر ثبت رشدهای پی درپی در سایه رشد نرخ دلار و چشم انداز تورمی اقتصاد در آینه جهش قیمت بنزین در کنار حدس های متفاوت درخصوص جزئیات بودجه سال آینده، هر چهار الگوی سرمایه گذاری در روز گذشته فعال شدند. ورود پول های جدید و اخباری مبنی بر شلوغ شدن مجدد کارگزاری ها برای ورود به بورس، خریدهای پی درپی سهامداران حقیقی در سهام پرمعامله روزانه، نوسان های قیمتی روزانه سهام در ابعاد وسیع تر و تکانه های قیمتی مثبت در سهام کم ریسک بورسی طی روزهای گذشته به طور خلاصه تکه های پازل عرضه و تقاضا را در معاملات روزانه و تقابل آنها با یکدیگر را بیش از پیش نشان می دهد.

سبقت شاخص کل از شاخص هم وزن

یکی از نکات با اهمیت درخصوص فرایند کلی بازار سهام در روز گذشته، رشد بیشتر شاخص کل از شاخص کل هم وزن بود. همان طور که در گزارش های پیشین دنیای اقتصاد اشاره شده بود، میل سرمایه گذاران به خرید سهام پرشتاب بورسی در فرایندهای صعودی که بیش از هرچیز متکی بر جریان قدرتمند نقدینگی ا ست، در صورت تغییر جریان نقدینگی و بازگشت جهت از فرایند افزایشی به فرایند اصلاحی می تواند جهت پرشتابی را این بار در جهت نزولی در پی داشته باشد. این میل بیش از هرچیز به تمرکز معامله گران بورسی بر بازدهی و کم رنگ شدن نقش ریسک در معادلات آنها مربوط می گردد. امری که می تواند در میان مدت و با آشکار شدن نشانه های اصلاحی و تعدیل قیمت ها به تغییر نگاه و ریزش های زیاد منجر گردد. روز گذشته و درحالی که شاخص کل تحت تاثیر اثر مثبت نمادهای بزرگ فلزات اساسی و پتروشیمی رشد 48/ 0 درصدی را به ثبت رساند، شاخص کل هم وزن در اثر نوسان های زیاد و عرضه های معنادار سهام در قیمت های منفی به رغم رشد 3/ 1 درصدی و عبور از سقف تاریخی در نیم ساعت نخست معاملات در جهت پرقدرت نزولی نهاده شد و نهایتا رشد 1/ 0 درصدی را به ثبت رساند. فشار فروش در نمادهای صنایع کوچک و متوسط با توجه به رشدهای زیاد قیمت در بازه یک ماهه به هیجان منفی در این نمادها و بازگشت سریع شاخص کل هم وزن منجر شد. گفتنی است رشد بیشتر شاخص کل نسبت به شاخص هم وزن در معادلات بورسی که می تواند سیگنال تغییر ذائقه سرمایه گذاران به حساب بیاید، از تاریخ 27 آبان بی سابقه بوده است. اما همانطور که در ابتدای گزارش اشاره شد، دست به دست شدن زیاد سهام در روز گذشته با رویکردهای متفاوت سرمایه گذاران در نمادهای کوچک و متوسط نیز مترصد مشخص جهت در روزهای آینده است و باید دید کدام نگاه در ادامه به عنوان نگاه غالب، تاثیرگذار خواهد بود. این موضوع به شدت تحت تاثیر سیاست های دولت درخصوص حذف یا تداوم تزریق ارز 4200 تومانی به واردات کالاهای ضروری اعم از مواد اولیه دارویی ها و نهاده های کشاورزی و دامی در بودجه سال 99 است و فعالان بازار سرمایه منتظر مشخص تکلیف نهایی در گزارش های اولیه بودجه سال آینده هستند.

نوسان های معنادار در بورس

یکی از اتفاق های جالب توجه و خاص در معاملات روز گذشته بورس، نوسان های زیاد قیمت در سهم ها و نمادهای گوناگون بود. هیجان منفی شکل گرفته در میانه های بازار که به عرضه صف های خرید و ریزش های سنگین در بعضی نمادها انجامید، نوسان از محدوده سقف روزانه به کف قیمتی را نشان می دهد. از سوی دیگر در بعضی از سهم ها فرایند معکوس از صف فروش به صف خرید را شاهد بودیم. در میان بیش از 320 نماد معامله شده بورسی در روز گذشته، 28 نماد سقف و کف قیمت روزانه را لمس کردند. حضور 10 نماد دارویی در میان این 28 نماد و ثبت ارزش معاملات 328 میلیارد تومانی در این صنعت حاکی از داغ بودن تنور دادوستدهای نمادهای دارویی و بیشترین میزان تقابل خریداران و فروشندگان با رویکردهای متفاوت در این صنعت است. اگر بازه نوسان روزانه قیمت را 5 درصد و بالاتر درنظر بگیریم، 223 نماد بورسی (68 درصد از نمادهای فعال) در این محدوده تغییرات قیمت قرار می گیرند که نشان دهنده میزان تلاطم بورس در معاملات روز گذشته است.

رشد کالایی ها بر مدار دلار

با آغاز فرایند رو به رشد نرخ دلار در بازار آزاد و عبور از سقف چندماهه طی روزهای گذشته، شاهد تقویت تقاضا در بازارها بودیم که برای استناد بیشتر می توان بر تقویت تقاضا و رشد خزنده قیمت ها در بورس کالا تمرکز کرد. در گزارش های قبلی به این نکته اشاره شده بود که رشد قیمت محصولات فولادی، پتروشیمی و فرآورده های نفتی تحت تاثیر برتری تقاضا بر عرضه در بورس کالا میل خریداران و انتظارات تورمی آنها را نشان می دهد که منشا این تحولات نیز در تحولات بنزینی و رشد نرخ دلار است. حال این موضوع می تواند در آینده با وارد شدن متغیرهای بیشتر به تعدیل چشم انداز فعلی بینجامد اما چیزی که درحال حاضر شاهد آن هستیم افزایش محسوس خریداران محصولات کالایی در صنایع مختلف در بورس کالاست. روز گذشته و در ادامه این فرایند، ورق فولادی که عموما در قیمت های پایه مورد دادوستد قرار می گرفت و کمترین واکنش ها را به تحولات اخیر نشان داده بود، جهش میانگین قیمت پایانی نسبت به قیمت پایه را تجربه کرد. ورق گرم B فولادمبارکه با تحویل 30 بهمن 98 رشد قیمت 28 درصدی را نسبت به قیمت پایه به ثبت رساند. علاوه بر این، قیمت فروش این محصول به صورت نقدی با تحویل سه شنبه هفته جاری نیز یک فرایند عجیب داشت و با قیمت بالاتری از قیمت سلف دو ماه آینده به فروش رسید که از نوعی هیجان و رقابت بر سر خرید هرچه سریع تر خبر می دهد و از سوی دیگر نشان از سبقت قیمت نقدی از قیمت آینده (backwardation) خبر می دهد که بیانگر انتظارات افزایشی قیمت در آینده است. ذکر این نکته ضروری است که قیمت این محصول فولادی در روز گذشته که به محدوده 5 هزار تومان نزدیک شد، با قیمت فروش این محصول در ماه های نخست سال فاصله دارد که بیشتر تحت تاثیر ریزش قیمت های منطقه ای فولاد در ماه های گذشته است.

دهمین روز حضور پررنگ حقیقی ها

چنان که در بالا به آن اشاره شد، دیروز معامله گران حقیقی بورس تهران مالکیت سهام را برای دهمین روز متوالی به نام خود تغییر دادند. روز گذشته با وجود غلبه هیجان و شکل گیری موج عرضه از سوی فعالان خرد، حدود 10 میلیارد تومان از کل سهام بورسی از پرتفوی سهامداران حقوقی به سبد سهامداران حقیقی منتقل شد تا به این ترتیب، برآیند 10 روز حضور فعال و موثر سهامداران خرد در سمت خرید، به تغییر مالکیت 760 میلیارد تومانی سهام به نام این گروه از فعالان بازار ختم گردد.بخش عمده تحرکات متقاضیان حقیقی طی روز گذشته در غول های گروه فلزات رقم خورد. سهامداران حقیقی دیروز 31 میلیارد تومان از کل سهام فلزات را به مالکیت خود درآوردند. پتروشیمی ها و ساختمانی ها جزو اولویت های بعدی این طیف از سهامداران در یازدهمین رشد متوالی شاخص کل بود. در مجموع، سهامداران حقیقی طی روز گذشته در خرید سهام 16 صنعت بورسی دست بالا را داشتند. ثبت خریدهای سنگین در دو نماد ملی مس ایران و فولادمبارکه اصفهان بیشترین نقش را در پایداری جریان تغییر مالکیت به سمت حقیقی ها داشت. این اتفاق درحالی افتاد که سهام گروه های خودرو و بانک در کانون خروج سهامداران حقیقی قرار دریافتد.