خط قرمز سس ها را رد نکنید!
به گزارش کالارنا، با وجود بسیاری از توصیه های متخصصان تغذیه مبنی بر کاهش مصرف سس های پرچرب، این روزها کمتر میز و سفره یی را می توان یافت که این چاشنی خوشمزه اما مضر را در خودش جا نداده باشد. برای آشنایی بیشتر با نقش و سهم سس ها در سفره ی غذا و خبرها و خطرهایی که در پیرامون آنها به گوش می رسد، با ما همراه باشید.
خط قرمز سس ها را رد نکنید!
نویسنده:نیره محمد دخت پرچمی
با وجود بسیاری از توصیه های متخصصان تغذیه مبنی بر کاهش مصرف سس های پرچرب، این روزها کمتر میز و سفره یی را می توان یافت که این چاشنی خوشمزه اما مضر را در خودش جا نداده باشد. برای آشنایی بیشتر با نقش و سهم سس ها در سفره ی غذا و خبرها و خطرهایی که در پیرامون آنها به گوش می رسد، با ما همراه باشید.
سس بی تفاوت
متخصصان تغذیه، مواد غذایی را به سه دسته تقسیم می نمایند؛ اولین گروهی که جوابگوی احتیاجهای طبیعی بدن ما هستند، مواد مغذی فراوانی دارند و حتما باید در وعده ی اصلی یا به اسم میان وعده مصرف شوند. در این صورت بدن ما قادر است بسیاری از احتیاجهای خود را به وسیله مصرف آنها تامین کند، بنابراین خوردن این دسته از مواد غذایی برای همه ی گروه های سنی لازم و لازم است.دسته ی دوم گروهی از مواد غذایی هستند که مصرف شان بخشی از احتیاجهای بدن را تامین می نماید و مصرف متعادل آنها برای ما ضرری ندارد. بنابراین برای بهتر شدن طعم، مزه، ظاهر، بو و هم برای تحمل برخی غذاها می توان از این دسته استفاده کرد؛ مثلا برای افزایش میزان پذیرش برخی افراد مثل سالمندان، بچه ها و نوجوانان و بعلاوه برای افرادی که حس چشایی آنها دچار اختلال شده، این غذاها را می توان به آنها توصیه کرد. گاهی هم برای تغییر ظاهری غذا از این گروه استفاده می گردد؛ البته به میزان متعادل. می توان گفت که این مواد نه خاصیت چندانی دارند، نه زیانی به بدن ما می رسانند. سس ها جزو این گروه از مواد غذایی قلمداد می شوند.
دسته ی سوم، گروهی از مواد غذایی هستند که مطابق با احتیاجهای فیزیولوژیک بدن ما نیستند و مصرف شان نه تنها مضر است، بلکه موجب بروز برخی مسائل و بیماری ها هم می گردد. به طور مثال، چربی زیاد، نمک فراوان و قند و شکری که به میزان زیاد مصرف گردد در این دسته جای می گیرد.
سس ها جزو مواد غذایی بی تفاوت هستند که خوردن متعادل شان برای سلامتی مسئله ای ایجاد نمی نماید و می تواند طعم و مزه ی غذا را تغییر دهد، اما ضررشان این گونه معین می گردد که به دلیل خوش طعم شدن غذا ممکن است فرد به میزان زیادی غذا بخورد.
سس های تند
در صورتی که در تهیه ی سس، مواد اولیه به نسبت معین استفاده شده باشد، این سس، از انواع متعادل است و چندان مضر نیست، اما سس های بسیار که در تهیه ی آنها از فلفل های فراوان استفاده می گردد، می تواند محرک ترشح اسید معده شده و مصرف مداوم و طولانی شان موجب بروز التهاب در این ارگان گردد؛ حتی ممکن است به بروز زخم معده و دوازدهه، ریفلاکس (بازگشت غذا از معده به مری)و حتی گاستریت بینجامد. بنابراین مصرف این سس ها به صورت متعادل و منطقی اشکالی ندارد، اما در خصوص بچه ها و نوجوانان عادت به خوردن شان، خطرآفرین است.سس ماست
برخی از کسانی که در خوردن سس ها دقت بسیاری به خرج می دهند، سس ماست را به اسم چاشنی سالادشان انتخاب می نمایند و بر این باورند از آن جا که این سس با ماست تهیه شده، پس هر قدر که بخواهند می توانند از آن بخورند، اما نباید فراموش کرد میزان چربی در این سس چندان نیست. به اسم مثال، اگر یک قاشق مرباخوری از سس های دیگر پنجاه کیلوکالری انرژی دارد، سس ماست احتمالا 25 کیلوکالری یعنی تقریبا نصف سس های دیگر دارای انرژی است و باید در مجموع کالری دریافتی روزانه در نظر گرفته گردد. البته مصرف نمایندگان عزیز بهتر است خود نگاهی به برچسب روی بسته بندی بیندازند. کالری سس ماست مسلما از کالری سایر سس ها پایین تر است، اما این دلیلی بر مصرف بیش از حد آن نیست. اگر فردی در روز اجازه ی مصرف شش سهم چربی را دارد، باید حساب کند یک قاشق مرباخوری این نوع سس، نیم سهم از گروه چربی او را تشکیل می دهد. بنابراین باید در میزان کالری دریافتی روزانه، سهمی که از چربی ها باید تأمین گردد، مورد محاسبه قرار گیرد.سس سبزیجات
مصرف سبزیجات و میوه ها برای بدن بسیار لازم است و بهتر است در وعده های اصلی و به اسم میان وعده مورد استفاده قرار گیرد. اما همان طور که می دانید امروزه از سبزی ها و میوه ها به اسم طعم دهنده هم استفاده می گردد، اما مصرف این میزان سبزی در فرآورده های غذایی جوابگوی احتیاج بدن ما نخواهد بود. بنابراین، این سس ها که به نام سس سبزیجات معروف هستند، بخش کوچکی از مواد مغذی سبزیجات را به بدن ما می رسانند که چندان هم مورد توجه نیست اما در مجموع، نسبت به سایر سس ها بخصوص آنهایی که دارای میزان زیادی روغن و چربی هستند و تراکم کالری شان بسیار بالاست، ارجحیت دارند.مصرف متعادل
در افرادی که استعداد ژنتیکی چاقی دارند یا دچار چاقی یا اضافه وزن هستند و حتی در افراد دیابتی، مصرف سس ها به دلیل داشتن کالری فراوان، اگر از حدی فراتر باشد، به راحتی به کلسترول تبدیل می گردد و پیش ساز چربی خواهد بود. این سس ها اگر دارای نمک زیاد و درصد چربی بالا باشند، قطعاً برای همه ی افراد حتی آنهایی که دارای وزن طبیعی هستند، مشکل ساز خواهد بود، ولی مصرف متعادل شان اشکالی ندارد. شاید ندانید که هر قاشق مرباخوری این نوع چاشنی ها دارای 45 کیلوکالری انرژی است.سس سویا و بیماران تیروییدی
تصور برخی از مردم چنین است که مصرف سویا برای بیماران تیروییدی مشکل ایجاد می نماید. برخی مواد غذایی به دلیل تغییر در تعادل هورمون تیرویید، زمینه را برای بیماری هیپوتیرویید یا کم کاری تیرویید فراهم می نمایند. به این مواد غذایی گواتروژن گفته می گردد. کلم، شلغم، سیر و پیاز جزو این دسته از مواد غذایی هستند، اما سویا در ایجاد تغییرات هورمونی نقش چندانی ندارد. بنابراین نمی توان گفت بیمارانی که دچار کم کاری تیرویید هستند نباید از آن استفاده نمایند. در خصوص سس سویا هم همین طور است.سس های رژیمی
تا حدود!ی در فرمولاسیون تهیه سس های رژیمی از میزان چربی کمتر و موادی استفاده می گردد که دارای کالری کمتری هستند. این سس ها به نسبت سس های مایونز پرچرب، چربی کمتری دارند و افرادی که می خواهند دچار اضافه وزن نشوند یا افرادی که رژیم غذایی دارند و حتی افرادی که مراقب سلامت خود هستند، می توانند با اطمینان از این سس های رژیمی استفاده نمایند. اما نباید تصور کرد که این نوع سس ها بدون کالری اند، بلکه در مقایسه با سس های معمولی کالری کمتری دارند و حتی زیاده روی در مصرف شان می تواند مازاد انرژی دریافتی به بار آورد.منبع: نشریه 7 روز زندگی، شماره 103
منبع: راسخون