عامل تازه ای برای نوسانات خلقی بیماران اختلال دوقطبی کشف شد - کالارنا

به گفته دانشمندان، هم راستا شدن این دو ساعت در بازه های زمانی تعیین، می تواند موجب تغییر خلق از شیدایی به افسردگی و بالعکس گردد. این یافته، راه را برای درمان های تازه و مؤثرتری باز می نماید که مستقیماً این مکانیزم را هدف قرار داده و از شدت و تکرار نوسانات خلقی در بیماران می کاهند.

نقش دو ساعت زیستی در نوسانات خلقی بیماران دوقطبی

آنالیز های تازه نشان داده اند که بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی به علت تأثیر هم زمان دو ساعت زیستی، دچار تغییرات ناگهانی و غیرقابل پیش بینی در خلق و خو می شوند. اولین ساعت، همان ریتم شبانه روزی 24 ساعته بدن است که خواب، بیداری و سایر عملنمودهای زیستی را تنظیم می نماید. اما کشف مهم این پژوهشگران، وجود یک ساعت دوم مبتنی بر دوپامین است که در تنظیم هوشیاری و فعالیت مغزی نقش دارد.

زمانی که این دو ساعت به طور ناگهانی با یکدیگر همگام شوند، تغییرات خلقی شدیدی اتفاق افتاده و فرد از مرحله شیدایی وارد افسردگی می گردد یا بالعکس. بر اساس یافته های این مطالعه، این ساعت دوپامینی احتمالاً در افراد سالم غیرفعال است، اما در افراد مبتلا به اختلال دو قطبی به دلایل ناشناخته ای فعال شده و باعث بی نظمی در خلق و رفتار می گردد.

شبیه سازی علمی: بازسازی نوسانات خلقی در موش ها

دانشمندان برای آنالیز این فرضیه، آزمایشی روی موش ها انجام دادند. آنها با فعال کردن ساعت دوپامینی در مغز موش ها، ریتم های رفتاری مشابه بیماران دوقطبی ایجاد کردند. زمانی که نورون های تولیدنماینده دوپامین در مرکز پاداش مغز این حیوانات خاموش شد، این نوسانات رفتاری از بین رفت. این مسئله، نقش کلیدی دوپامین را در تنظیم خلق بیماران دوقطبی تأیید می نماید.

به بیان ساده تر، دانشمندان پیروز شدند با کنترل ساعت دوپامینی، تغییرات خلقی مشابه اختلال دوقطبی را در مدل حیوانی بازسازی نمایند. این یافته ها منظره روشنی برای درمان های نوین ایجاد نموده است.

تحولی در درمان اختلال دوقطبی: راهکاری برای خاموش کردن ساعت دوپامینی

درمان های فعلی برای بیماران دوقطبی عمدتاً بر کنترل و تثبیت خلق وخو تمرکز دارند، اما اغلب قادر به جلوگیری از وقوع دوره های شیدایی و افسردگی نیستند. پژوهشگران دانشگاه مک گیل بر این باورند که هدف قرار دادن و خاموش کردن ساعت دوپامینی می تواند یک استراتژی درمانی کاملاً تازه باشد که مستقیماً به ریشه این بیماری می پردازد.

دکتر کای-فلوریان استورچ، نویسنده اصلی این پژوهش و استاد دانشگاه مک گیل، در این باره می گوید:

سوالات بی پاسخ و مسیر پژوهش های آینده

با وجود این کشف مهم، هنوز سوالات بسیاری درباره مکانیسم دقیق ساعت دوپامینی و عوامل مؤثر بر فعال سازی آن به جای مانده است. به همین علت، پژوهشگران قصد دارند در مرحله بعدی، فرآیندهای مولکولی و عوامل ژنتیکی و محیطی که باعث فعال شدن این ساعت در بیماران دوقطبی می شوند را آنالیز نمایند.

اگر این مطالعات بتوانند دلایل دقیق این ناهنجاری را تعیین نمایند، می توان در آینده داروهایی توسعه داد که این ساعت را هدف قرار داده و به طور مؤثری از بروز نوسانات خلقی جلوگیری نمایند.

حمایت های مالی و علمی

• این پژوهش مهم با حمایت مؤسسه تحقیقات سلامت کانادا، شورای علوم طبیعی و مهندسی کانادا، مؤسسه ملی سلامت آمریکا، و بنیاد گراهام بوک صورت گرفته است.
• مقاله اصلی با عنوان نورون های دوپامینی مزولیمبیک، ریتم های درون زا در خواب-بیداری و حالات فعالیت بالا را راهنمایی می نمایند در نشریه معتبر Science Advances منتشر شده است.

جمع بندی: آیا درمان های تازه در راه اند؟

• این کشف علمی، نقطه عطفی در فهم مکانیسم های زیستی اختلال دوقطبی محسوب می گردد.
• برای اولین بار، محققان پیروز شده اند مکانیزم جهانی تغییرات خلقی را شرح دهند.
• کنترل ساعت دوپامینی می تواند به درمانی تازه و مؤثر برای این بیماران منجر گردد.
• مطالعات آینده، تمرکز بیشتری بر عوامل ژنتیکی و محیطی فعال نماینده این ساعت خواهد داشت.

این پژوهش، دریچه ای تازه به سوی درک بهتر مغز انسان و درمان های نوین در حوزه روانپزشکی باز می نماید. آیا در آینده شاهد داروهایی خواهیم بود که با هدف قرار دادن ساعت دوپامینی، نوسانات خلقی را به طور کامل کنترل نمایند؟ منتظر تحقیقات بعدی باشید!

• منبع: