غار کتله خور، اولین غار آهکی جهان - کالارنا

دانستنی های غار کتله خور:

به گزارش خبرنگاران به نقل از بیتوته، غار کتله خور غاری است خشکی- آبی که در استان زنجان، شهرستان خدابنده و در 80 کیلومتری جنوب قیدار و 173 کیلومتری شمال همدان و 410 کیلومتری تهران و 5 کیلومتری شهر گرماب واقع است. در بعضی مناطق غربی ایران به کوه کم ارتفاع کَتَله میگویند و چه بسا وجه تسمیه این غار هم همین است که در یکی از این کوه ها قرار گرفته است و خورشید از پشت آن طلوع میکند و به جای کتله خورشید به آن کتله خور میگویند.

غار کتله خور پیش از سال 1300 خورشیدی کشف شده و در سال 1330 به وسیله شخصی به اسم جمالی زنجانی به ثبت رسیده است.

حدود سال 1343 خورشیدی، به دلیل طولانی بودن دهلیز ورودی، کوتاه بودن سقف آن، مسائل عبور و مرور و نبود جاذبه ها، غارسنگی بی ارزش جلوه شد، ولی در سال 1365 گروهی از غارنوردان زبده همدان بازدید مفصلی از غار انجام دادند و توانستند شکل گیری این غار را به زمان ژوراسیک (یعنی بیش از 120 میلیون سال پیش) مربوط دارند.

غار کتله خور از نظر قدمت تقریبا همسن غار علیصدر همدان است، اما از دو جهت با هم اختلاف دارند. یکی این که غار علیصدر همدان غاری است کاملاً آبی، ولی غار کتله خور زنجان غاری است تقریبا خشک. دوم این که آهک های غار کتله خور نسبت به آهک های غار علیصدر بسیار خالص تر است که عاملی برای زیباتر شدن غار است، چراکه خالص بودن آهک ها باعث شفافیت آنها و در نتیجه عبور نور از قندیل ها میشود .

این غار از سه طبقه متشکل و دارای تونل های فرعی و استلاکتیت ها و استلاکمیت ها و ستون های بسیار در گذرگاه های اصلی است وقندیل های مخروطی آویزان از سقف ها در اثر داشتن ناخالصی ها، رنگ های گوناگون بخود گرفته اند و آن ها که ترکیبات بهمراه نداشته و یا کم تر دارند بصورت بلورهای شیشه ای بسیار شفاف مشاهده میشوند .

غار کتله خور، غاری است آهکی که در بعضی نقاط آن گل رس و خاک های دارای اکسید آهن قابل رویت است.

دهانه غار در ارتفاع 1700 متری از سطح دریا قرار گرفته است و تفاوت ارتفاع آن با ارتفاع چشمه ای که آبهای فرورو حاصل از ریزش جوی غار را بیرون میکند و به رود شور می ریزد، 50 متر است.

ورودی غار یک دهلیز 4000 متری بوده با سقفی کوتاه و فاقد غار سنگ و چند دهلیز فرعی، بعد از دهلیز فرعی یک دالان بزرگ 950 متری با بلندی هایی به ارتفاع 2 متر و گودالهای خشک قرار گرفته است که با دوشاخه 50 متری ادامه پیدا میکند و بعد از عبور از یک سربالایی به تالار وسیعی پوشیده از چکنده و چکیده و ستون میرسد . در داخل تالار کوچک بلورین، که به تالار ستونها چسبیده چاهی به عمق 8 متر قرار گرفته است که چه بسا محل خارج شدن آبهای فرورو سازنده غار است.

در حال حاضر این غار به سه بخش فرهنگی، تفریحی و ورزشی تقسیم شده است بخش ورزشی آن تنها مورد استفاده غارنوردان و صخره نوردان قرار می گیرد، حدود 4 کیلومتر است که اما هنوز انتهای آن کشف نشده است. بخش تفریحی غار هم که جهت بازدید عموم مورد استفاده قرار می گیرد حدود 2 کیلومتر جهت مستقیم است که گفته میشود این جهت تنها یک سوم کل غار است.

بخش فرهنگی غار هم در بخش جنوبی آن قرار گرفته است قسمت اصلی آن دالانی است طبیعی که جهت برگزاری مراسم گوناگون مورد استفاده قرار می گیرد، اما این دالان هیچگونه راه خروجی به بیرون نداشته و راه خروجی آن بصورت مصنوعی کنده شده ولی خود دالان کاملا طبیعی بوده است.

غارکتله خور از حیث کیفیت بلورها و قندیلها، زیبایی و بسیاری طبقات نخستین غار آهکی دنیا شناخته شده است که به وسیله سرمایه گذاری بخش خصوصی و هزینه شخصی به نام مهندس عالی که مهندس عمران فرمانداری زنجان بودند در زمان پنج سال آماده بهره برداری گشت.

زمان سفر به غار کتله خور:

بهترین زمان سفر به این منطقه بهار و فصل تابستان است. در این فصل ها، درصورتی که مجهز سفر کنید، میتوانید سفری راحت داشته باشید و از تنفس هوای تازه و تماشای منظره های بکر لذت ببرید.

وسایل الزامی در موقع سفر به غار کتله خور:

برای سفر یک روزه کوله سبکی بردارید و وسایل شخصی و ضروری تان را در آن بگذارید. کفش راحتی از ملزومات هر سفر است. عینک آفتابی، کرم ضد افتاب و لباس گرم از وسیله ها پیشنهادی ما برای سفر به غار کتله خور است.

آدرس غار کتله خور:

در صورت آغاز سفر از مرکز استان زنجان و با پیمودن جهت 165 کیلومتری زنجان - سلطانیه - خدابنده - گرماب، علاوه بر بازدید از غار کتله خور، میتوانید از دیگر جاذبه های گردشگری جهت هم دیدن بفرمایید.

اما غار کتله خور از جهت زیبای زنجان - بیجار - گرماب هم قابل دسترسی است. ولی درصورتی که تصمیم آغاز سفر از تهران را دارید، کوتاهترین راه دسترسی، آزادراه قزوین-زنجان میباشد که با رسیدن به خروجی شهرستان ابهر وارد شهرستان شده، بعد به طرف خدابنده ادامه جهت داده تا به شهرگرماب برسید. فاصله این جهت 385 کیلومتر میباشد .