دانشمندان می گویند، استعمار مریخ غیرممکن است - کالارنا

این سوپرمن دنیای کارآفرینی شرکت های پی پال، تسلا موتورز سازنده خودروهای الکتریکی و اسپیس ایکس شرکت فضایی سازنده موشک و فضاپیما است. ایلان ماسک اعلام نموده که می خواهد طی چند سال آینده یک میلیون نفر را با هزینه ای کمتر از 200 هزار دلار در مریخ ساکن کند.

استعمار مریخ ؛ ایده پردازی تازه ایلان ماسک

سپتامبر سال 2016 بود که او اهدافش را در شصت و هفتمین کنفرانس بین المللی فضانوردی گوادالاخارا، مکزیک تشریح کرد. ماسک سال گذشته در خلال شصت و هشتمین کنفرانس بین المللی فضانوردی که در شهر آدلاید استرالیا برگزار گردید، جزئیات بیشتری از طرح بزرگ استعمار مریخ را منتشر کرد.

اما نتایج مطالعه تازهی که با بودجه ناسا انجام گرفته، ایلان ماسک را در موضعی دفاعی قرار داده است. در حال حاضر، کارآفرین و میلیاردر مشهور سیلیکن ولی، اختلاف نظر خود با آژانس فضایی ناسا را در رسانه های اجتماعی علنی نموده است. اختلاف نظری که مشخصا درباره چگونگی قابل سکونت کردن مریخ برای انسان هاست.

طرح بسیار بلند پروازانه ماسک از نظر فنی به چندین روش به چالش کشیده شده است. قواعد سختگیرانه ناسا برای حفاظت سیاره ، مسائل زمینی سازی و برخورد با تشعشعات شدید کیهانی بخشی از این چالش ها هستند.

ایلان ماسک، اولین قدم به سوی هدفش برای سفر به مریخ را فوریه امسال برداشت. جایی که شرکت هوافضایی او، اسپیس ایکس، پیروز شد که یک خودروی تسلا رودستر را به همراه موشک فالکون هِوی به جایی در مدار مریخ بفرست.

البته به نظر می رسد که خودروی ماسک اکنون راه کمربند سیارک ها،کمربند کویپر را پیش گرفته است. به هر حال، این پرتاب آزمایشی به خوبی قابلیت ماموریت های آینده را نشان داد که می توانند با مشارکت میان شرکت های تجاری و سازمان های دولتی انجام گیرند.

بر اساس مطالعه تازه، زمینی سازی مریخ فراتر از توانایی های تکنولوژی امروزی است

اما 6 ماه بعد، برنامه های مربوط به استعمار مریخ، بازهم با مانعی دیگر رو به رو شدند. اکنون ناسا متوجه شده است که ممکن است، نوعی از حیات در زیر سطح مریخ وجود داشته باشد، از این جهت در برنامه های خود تتازه نظر خواهد نمود.

چند هفته قبل بود که گزارش هایی از احتمال وجود حیات در سیاره سرخ منتشر شد و دانشمندان خبر از کشف یک دریاچه شور زیر سطح مریخ دادند. این دریاچه 1.5 کیلومتر در زیر کلاهک یخی واقع در قطب جنوب واقع شده است و حداقل 20 کیلومتر قطر خواهد داشت. دانشمندان با تجزیه و تحلیل داده های رادار فضاپیمای مارس اکسپرس پیروز به انجام این کشف شدند.

تصور می گردد که این آب شور باشد. احتمالا منیزیم، کلسیم و نمک های پرکلرات سدیم موجود در این دریاچه مریخی در دمای بسیار سرد (تا دمای منفی 73.15 درجه سانتی گراد) به عنوان ضد یخ عمل نموده باشند.

این خبر بسیار هیجان انگیز بود، چراکه اولین تشخیص قطعی از وجود آب مایع در مریخ بود و ممکن است که دریاچه های عمیق تر دیگری نیز در سیاره سرخ وجود داشته باشد. و در نهایت، همه این برآورد ها به اینجا ختم می گردد که واقعا این احتمال وجود دارد که شکلی از حیات در کره مریخ وجود داشته باشد.

دانشمندان قبلا می دانستند که حیات می توانسته قبلا در مریخ وجود داشته باشد. شواهد متعددی وجود دارد که نشان می دهد، مریخ در 3.8 میلیارد سال قبل، قابل زیست بوده است. اطلاعات ماموریت های اخیر از جمله، مدارگرد شناسایی مریخ، فضاپیمای اودیسه، مریخ نوردهای آپورچونیتی و کریاسیتی و مارس اکسپرس، شواهد قابل توجهی را نشان داده اند که آب در سطوح موجود در رودخانه های و دریاچه ها با ترکیباتی مناسب حیات در درست در زمانی که حیات در زمین در حال تکامل بوده، در مریخ هم وجود داشته است.

با وجود اینکه که جو کنونی مریخ از دی اکسید کربن برخوردار است، اما بسیار نازک است و سطح سیاره هم به قدری سرد است که امکان جاری شدن آب مایع وجود نداشته باشد

اما مریخ میدان مغناطیسی خود را از دست داده است که از 3.8 میلیارد سال قبل از این سیاره در مقابل تابش های شدید کیهانی محافظت می کرد. این بدین معنا بود که جو مریخ آغاز به نشت در فضا نموده بود و به تدریج غیر قابل زیست شده بود. بنابراین، حتی اگر موجودات زنده ای در مریخ وجود داشته اند، نتوانسته اند از شرایط سخت حاکم بر مریخ جان سالم به در ببرند.

در حالی که ممکن است، کشف تازه به مدد رویای استعمارگران مریخ بیاید که تصور نمایند، آب موجود دریاچه زیرزمینی شاید برای حفظ حضور انسان در مریخ قابل استفاده باشد، اما واقعیت بسیار فرق دارد.

همانطور که در سطور قبل اشاره شد، یکی از بزرگترین خطرهای حضور ماموریت های سرنشین دار در مریخ، خطر نشت آلودگی های زمین در سیاره سرخ است. در واقع، ناسا تا زمانی که مطمئن نگردد که شکلی از حیات در آنجا وجود دارد، به مریخ نخواهد رفت و دیگر سازمان ها و شرکت ها هم باید بر اساس پروتکول های حافظت سیاره ای ناسا از این مورد تبعیت نمایند.

قاعدتا، حصول اطمینان از این موضوع، می تواند چندین دهه به طول بیانجامد. در واقع، برای کشف علائم قطعی حیات در مریخ احتیاج به حفاری های عمیق و تجزیه و تحلیل نمونه های مریخی (چه در محل و چه بازگشت نمونه ها به مریخ) است. ایده قدیمی استعمار مریخ، همچنان در قلمروی داستان های علمی تخیلی به دام افتاده است. ماسک قبلا گفته بود که می خواهد، این سیاره را زمینی سازی کند تا بیشتر شبیه زمین گردد.

زمینی سازی، فرایندی است که طی آن جو، دما و محیط سیاره مقصد به نحوی تغییر داده می گردد که شبیه به زمین گردد و بتواند برای موجودات زنده (دست کم موجودات زنده ای که می شناسیم) قابل زیست گردد.

در واقع، ایده این است که روزی کاشفان مریخ بدون هیچ تجهیزات اضافی (مانند ماسک و کپسول هوا) روی صخره های سنگلاخی و ماسه های سرخ مریخ قدم بزنند. چنین چیزی می تواند با ایجاد جوی از گازهای گلخانه ای امکان پذیر گردد. در واقع با وجود یک جو، دما و فشار هوا، سیاره می تواند به سطحی برسد که قابل زیست گردد. حتی ایلان ماسک، قبلا اعلام نموده بود که می توان با بمباران اتمی یخ های مریخ، دی اکسید کربن کافی برای گرم شدن سیاره را فراهم کرد.

اما بر اساس مطالعه تازه ای که در نشریه علمی Nature Astronomy منتشر شده، مریخ بسیاری از گازهای بالقوه گلخانه ای خود را طی میلیاردها سال از دست داده و در حال حاضر امکان تبدیل جو به جای مانده به یک جو قابل تنفس با تکنولوژی کنونی وجود ندارد.

این مطالعه بر مبنای مقدار گیری مقدار نشت گازهای مریخ به فضا است که طی 15 سال گذشته به وسیله فضاپیماهای مارس اکسپرس و ماون انجام گرفته است. با مطالعه اخیر، دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که گازهای گلخانه ای به دام افتاده در یخ ها برای گرم کردن سیاره مریخ کافی نیستند.

شاید، منابع یخ موجود در اعماق سیاره از گازهای گلخانه ای بیشتری برخوردار باشند، اما استخراج این گازها با تکنولوژی فعلی ناممکن است. بعلاوه به علت فقدان میدان مغناطیسی، جو سیاره از بین رفته است و حفظ هرگونه پیشرفتی در زمینی سازی، تا حدودی آهسته خواهد بود. این بدان معنی است که کاوشگران آینده برای نگهداری از جو و جلوگیری از برخورد تابش های کیهانی، احتیاج به دیوارهای بزرگ، سقف ها یا ساختمان های بسیار بلند دارند.

فشار جو مریخ، کمتر از یک درصد زمین است. از این رو، هر آب مایعی روی سطح سیاره خیلی سریع تبخیر یا منجمد می گردد

در حالی که ممکن است، ایلان ماسک از نتایج یافته های تازه سرخورده شده باشد. اما بیشتر دانشمندان مریخ نفس راحتی می کشند. چرا که ممکن است، حالا یا قبلا حیات در مریخ وجود داشته و دانشمندان می توانند تمام تمرکز خود را روی پیدا کردن آن بگذارند.

ناسا و آژانس فضایی اروپا با مریخ نوردهای اگزومارس 2020 روسی و مریخ 2020 به جستجوی نشانه های حیات و نمونه برداری برای بازگردن به آزمایشگاه های زمین تا حدود 2030 خواهند پرداخت. و ممکن است که روزی خبر از کشف شواهد قطعی از وجود حیات در مریخ برسد. در منظومه شمسی برترین اهداف برای جستجوی نشانه های حیات عبارتند از مریخ، قمر زحل، انسلادوس و قمرهای مشتری اروپا و تیتان و این تنها اشاره به پتانسیل زندگی در سیارات منظومه شمسی است.

مریخ همین چند هفته قبل (همزمان با ماه گرفتگی) به رنگ سرخ در آسمان شب دیده شد که نزدیک ترین فاصله این سیاره از زمین طی 15 سال گذشته بود. مریخ هیچ گاه از تفکرات ما دور نبوده، چه به عنوان یک گهواره بالقوه برای حیات فراتر از زمین و یا به عنوان مقصد آینده انسان ها.

ما در دوره هیجان انگیز اکتشافات فضایی زندگی می کنیم. بنابراین بیایید، یکی از بزرگ ترین و مهمترین آزمایش های بشر، یعنی یافتن موجوداتی زنده همانند خودمان را با رویای استعمار خراب نکنیم، حداقل تا زمانی که بدانیم که آیا واقعا موجودات زنده ای در آنجا وجود دارند یا برعکس.

پ